چشم‌انداز بازار اندونزی برای فروش و تولید خودروهای برقی

اندونزی برای توسعه صنعت خودروهای برقی خود با کشورهایی مانند تایلند و هند رقابت می‌کند و جایگزین مناسبی برای چین، بزرگترین تولیدکننده خودروهای برقی در جهان، فراهم می‌کند. این کشور امیدوار است دسترسی به مواد اولیه و ظرفیت صنعتی، به آن اجازه دهد تا به پایگاه رقابتی برای تولیدکنندگان خودروهای برقی تبدیل شود و بتواند یک زنجیره تأمین محلی ایجاد کند. سیاست‌های حمایتی برای تشویق سرمایه‌گذاری‌های تولیدی و همچنین فروش محلی خودروهای برقی در نظر گرفته شده است.

چشم‌انداز بازار داخلی
اندونزی به طور فعال در تلاش است تا حضور قابل توجهی در صنعت خودروهای برقی (EV) داشته باشد و هدف آن رسیدن به ۲.۵ میلیون کاربر خودروهای برقی تا سال ۲۰۲۵ است.

با این حال، داده‌های بازار نشان می‌دهد که تغییر در عادات مصرف‌کنندگان خودرو مدتی طول خواهد کشید. طبق گزارش ماه اوت رویترز، خودروهای الکتریکی کمتر از یک درصد از خودروهای موجود در جاده‌های اندونزی را تشکیل می‌دهند. سال گذشته، اندونزی تنها ۱۵۴۰۰ فروش خودروی الکتریکی و تقریباً ۳۲۰۰۰ فروش موتورسیکلت الکتریکی را ثبت کرد. حتی با وجود اینکه اپراتورهای تاکسی برجسته‌ای مانند Bluebird در حال بررسی خرید ناوگان خودروهای الکتریکی از شرکت‌های بزرگی مانند غول خودروسازی چینی BYD هستند، پیش‌بینی‌های دولت اندونزی برای تبدیل شدن به واقعیت به زمان بیشتری نیاز دارد.

با این حال، به نظر می‌رسد تغییر تدریجی در نگرش‌ها در حال انجام است. در غرب جاکارتا، فروشنده خودرو PT Prima Wahana Auto Mobil روند رو به رشدی را در فروش خودروهای برقی خود مشاهده کرده است. به گفته نماینده فروش این شرکت که در ژوئن امسال با China Daily صحبت کرد، مشتریان در اندونزی در کنار خودروهای معمولی فعلی خود، خودروی برقی Wuling Air را به عنوان وسیله نقلیه ثانویه خریداری و استفاده می‌کنند.

این نوع تصمیم‌گیری ممکن است با نگرانی‌های مربوط به زیرساخت‌های نوظهور برای شارژ خودروهای برقی و خدمات پس از فروش و همچنین برد مسافتی خودروهای برقی که به شارژ باتری مورد نیاز برای رسیدن به مقصد اشاره دارد، مرتبط باشد. در مجموع، هزینه‌های خودروهای برقی و نگرانی‌ها در مورد توان باتری ممکن است مانع از پذیرش اولیه این خودروها شود.

با این حال، جاه‌طلبی‌های اندونزی فراتر از تشویق مصرف‌کنندگان به استفاده از وسایل نقلیه با انرژی پاک است. این کشور همچنین در تلاش است تا خود را به عنوان یک قطب محوری در زنجیره تأمین خودروهای برقی قرار دهد. به هر حال، اندونزی بزرگترین بازار خودرو در جنوب شرقی آسیا است و پس از تایلند، دومین مرکز تولید بزرگ در منطقه محسوب می‌شود.

در بخش‌های بعدی، عوامل کلیدی محرک این چرخش به سمت خودروهای برقی را بررسی می‌کنیم و در مورد اینکه چه چیزی اندونزی را به مقصدی ترجیحی برای سرمایه‌گذاری خارجی در این بخش تبدیل می‌کند، بحث خواهیم کرد.

سیاست‌ها و اقدامات حمایتی دولت
دولت جوکو ویدودو تولید خودروهای برقی را در طرح جامع شتاب‌دهی و گسترش توسعه اقتصادی اندونزی (ASEAN_Indonesia_Master Plan Acceleration and Expand of Indonesia Economic Development 2011-2025) گنجانده و توسعه زیرساخت‌های خودروهای برقی را در طرح میان‌مدت ملی (Narasi-RPJMN-2020-2024-versi-Bahasa-Inggris) ترسیم کرده است.

طبق برنامه 2020-2024، صنعتی شدن در کشور عمدتاً بر دو حوزه کلیدی متمرکز خواهد بود: (1) تولید بالادستی کالاهای کشاورزی، شیمیایی و فلزی، و (2) تولید محصولاتی که ارزش و رقابت‌پذیری را افزایش می‌دهند. این محصولات طیف گسترده‌ای از بخش‌ها، از جمله وسایل نقلیه الکتریکی را در بر می‌گیرند. اجرای این طرح با همسوسازی سیاست‌ها در بخش‌های اولیه، ثانویه و ثالثیه پشتیبانی خواهد شد.
در ماه اوت امسال، اندونزی اعلام کرد که به خودروسازان دو سال مهلت داده است تا الزامات واجد شرایط بودن برای مشوق‌های خودروهای برقی را برآورده کنند. با مقررات سرمایه‌گذاری جدید و آسان‌تر، خودروسازان می‌توانند متعهد شوند که تا سال ۲۰۲۶ حداقل ۴۰ درصد از قطعات خودروهای برقی را در اندونزی تولید کنند تا واجد شرایط دریافت مشوق‌ها باشند. تعهدات سرمایه‌گذاری قابل توجهی قبلاً توسط برند چینی Neta EV و میتسوبیشی موتورز ژاپن انجام شده است. در همین حال، PT Hyundai Motors اندونزی اولین خودروی برقی تولید داخل خود را در آوریل ۲۰۲۲ معرفی کرد.

پیش از این، اندونزی اعلام کرده بود که قصد دارد عوارض واردات را برای تولیدکنندگان خودروهای برقی که قصد سرمایه‌گذاری در این کشور را دارند، از ۵۰ درصد به صفر کاهش دهد.

در سال ۲۰۱۹، دولت اندونزی مجموعه‌ای از مشوق‌ها را برای تولیدکنندگان خودروهای برقی، شرکت‌های حمل‌ونقل و مصرف‌کنندگان وضع کرد. این مشوق‌ها شامل کاهش تعرفه واردات ماشین‌آلات و مواد مورد استفاده در تولید خودروهای برقی و ارائه مزایای معافیت مالیاتی حداکثر ۱۰ ساله به تولیدکنندگان خودروهای برقی که حداقل ۵ تریلیون روپیه (معادل ۳۴۶ میلیون دلار آمریکا) در این کشور سرمایه‌گذاری کنند، می‌شد.

دولت اندونزی همچنین مالیات بر ارزش افزوده خودروهای برقی را به طور قابل توجهی از 11 درصد به تنها یک درصد کاهش داده است. این اقدام منجر به کاهش قابل توجه قیمت پایه ارزان‌ترین مدل هیوندای آیونیک 5 شده و از بیش از 51000 دلار آمریکا به کمتر از 45000 دلار آمریکا رسیده است. این قیمت هنوز هم برای یک مصرف‌کننده متوسط ​​خودرو در اندونزی، یک محدوده قیمتی بالا محسوب می‌شود؛ ارزان‌ترین خودروی بنزینی در اندونزی، دایهاتسو آیلا، با قیمتی کمتر از 9000 دلار آمریکا عرضه می‌شود.

محرک‌های رشد برای تولید خودروهای برقی
محرک اصلی پشت فشار برای تولید خودروهای برقی، ذخایر فراوان مواد اولیه داخلی اندونزی است.

این کشور تولیدکننده پیشرو نیکل در جهان است، که یک ماده حیاتی در تولید باتری‌های لیتیوم-یونی است که انتخاب غالب برای باتری‌های خودروهای برقی هستند. ذخایر نیکل اندونزی تقریباً ۲۲ تا ۲۴ درصد از کل ذخایر جهانی را تشکیل می‌دهد. علاوه بر این، این کشور به کبالت، که طول عمر باتری‌های خودروهای برقی را افزایش می‌دهد، و بوکسیت، که در تولید آلومینیوم استفاده می‌شود و یک عنصر کلیدی در تولید خودروهای برقی است، دسترسی دارد. این دسترسی آسان به مواد اولیه می‌تواند به طور بالقوه هزینه‌های تولید را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.

در صورت افزایش تقاضا برای خودروهای برقی در کشورهای همسایه، توسعه قابلیت‌های تولید خودروهای برقی اندونزی می‌تواند صادرات منطقه‌ای این کشور را تقویت کند. دولت قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ حدود ۶۰۰۰۰۰ دستگاه خودروی برقی تولید کند.

اندونزی علاوه بر مشوق‌های تولید و فروش، به دنبال کاهش وابستگی خود به صادرات مواد اولیه و گذار به سمت صادرات کالاهای با ارزش افزوده بالاتر است. در واقع، اندونزی صادرات سنگ معدن نیکل را در ژانویه 2020 ممنوع کرد و همزمان ظرفیت خود را برای ذوب مواد اولیه، تولید باتری خودروهای برقی و تولید خودروهای برقی افزایش داد.

در نوامبر 2022، شرکت هیوندای موتور (HMC) و شرکت PT Adaro Minerals Indonesia, Tbk (AMI) تفاهم‌نامه‌ای را با هدف تضمین عرضه مداوم آلومینیوم برای پاسخگویی به تقاضای روزافزون برای تولید خودرو امضا کردند. هدف از این همکاری ایجاد یک سیستم همکاری جامع در رابطه با تولید و عرضه آلومینیوم است که توسط AMI و با همکاری شرکت تابعه آن، PT Kalimantan Aluminum Industry (KAI) تسهیل می‌شود.

همانطور که در بیانیه مطبوعاتی شرکت آمده است، شرکت هیوندای موتور فعالیت خود را در یک کارخانه تولیدی در اندونزی آغاز کرده است و به طور فعال در زمینه‌های مختلف با اندونزی همکاری می‌کند و به هم‌افزایی‌های آینده در صنعت خودرو توجه دارد. این شامل بررسی سرمایه‌گذاری در سرمایه‌گذاری‌های مشترک برای تولید سلول‌های باتری می‌شود. علاوه بر این، آلومینیوم سبز اندونزی، که با استفاده از تولید برق آبی کم‌کربن، یک منبع انرژی سازگار با محیط زیست، مشخص می‌شود، با سیاست کربن خنثی HMC همسو است. پیش‌بینی می‌شود این آلومینیوم سبز، تقاضای جهانی رو به رشد در بین خودروسازان را برآورده کند.
یکی دیگر از اهداف مهم، اهداف پایداری اندونزی است. استراتژی خودروهای برقی این کشور به دستیابی اندونزی به اهداف انتشار صفر خالص کمک می‌کند. اندونزی اخیراً اهداف کاهش انتشار خود را تسریع کرده و اکنون هدف کاهش 32 درصدی (از 29 درصد) تا سال 2030 را دنبال می‌کند. خودروهای سواری و تجاری 19.2 درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای تولید شده توسط وسایل نقلیه جاده‌ای را تشکیل می‌دهند و تغییر جدی به سمت پذیرش و استفاده از خودروهای برقی، انتشار کلی گازهای گلخانه‌ای را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

فعالیت‌های معدنی به طور قابل توجهی در فهرست سرمایه‌گذاری مثبت اخیر اندونزی وجود ندارند، به این معنی که از نظر فنی، این فعالیت‌ها برای ۱۰۰ درصد مالکیت خارجی آزاد هستند.

با این حال، ضروری است که سرمایه‌گذاران خارجی از آیین‌نامه دولتی شماره ۲۳ سال ۲۰۲۰ و قانون شماره ۴ سال ۲۰۰۹ (اصلاح‌شده) آگاه باشند. این آیین‌نامه‌ها تصریح می‌کنند که شرکت‌های معدنی متعلق به خارجی‌ها باید حداقل ۵۱ درصد از سهام خود را به تدریج در ۱۰ سال اول شروع تولید تجاری به سهامداران اندونزیایی واگذار کنند.

سرمایه‌گذاری خارجی در زنجیره تأمین خودروهای برقی
در چند سال گذشته، اندونزی سرمایه‌گذاری‌های خارجی قابل توجهی را در صنعت نیکل خود جذب کرده است، که عمدتاً بر تولید باتری‌های الکتریکی و توسعه زنجیره تأمین مرتبط با آن متمرکز بوده است.

نکات برجسته قابل توجه عبارتند از:

میتسوبیشی موتورز تقریباً ۳۷۵ میلیون دلار آمریکا برای گسترش تولید، از جمله خودروی برقی Minicab-MiEV، اختصاص داده است و قصد دارد تولید خودروهای برقی را در ماه دسامبر آغاز کند.
نتا، زیرمجموعه شرکت خودروسازی هوزون نیو انرژی چین، فرآیند پذیرش سفارش برای نتا وی ای‌وی را آغاز کرده و در حال آماده‌سازی برای تولید محلی در سال ۲۰۲۴ است.
دو تولیدکننده، وولینگ موتورز و هیوندای، بخشی از فعالیت‌های تولیدی خود را به اندونزی منتقل کرده‌اند تا واجد شرایط دریافت مشوق‌های کامل باشند. هر دو شرکت کارخانه‌هایی را در خارج از جاکارتا نگه می‌دارند و از نظر فروش، مدعیان اصلی در بازار خودروهای برقی این کشور هستند.
سرمایه‌گذاران چینی در دو طرح بزرگ استخراج و ذوب نیکل واقع در سولاوسی، جزیره‌ای که به خاطر ذخایر عظیم نیکل خود شناخته می‌شود، مشغول به کار هستند. این پروژه‌ها با نهادهای سهامی عام پارک صنعتی موروالی اندونزی و صنعت نیکل ویرچو دراگون مرتبط هستند.
در سال ۲۰۲۰، وزارت سرمایه‌گذاری اندونزی و ال‌جی تفاهم‌نامه‌ای به ارزش ۹.۸ میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری ال‌جی انرژی سولوشنز در سراسر زنجیره تأمین خودروهای برقی امضا کردند.
در سال ۲۰۲۱، ال‌جی انرژی و گروه هیوندای موتور با سرمایه‌گذاری ۱.۱ میلیارد دلار آمریکا، توسعه اولین کارخانه باتری‌سازی اندونزی را آغاز کردند که برای ظرفیت ۱۰ گیگاوات ساعت طراحی شده است.
در سال ۲۰۲۲، وزارت سرمایه‌گذاری اندونزی با شرکت‌های فاکسکان، گوگورو، آی‌بی‌سی و ایندیکا انرژی تفاهم‌نامه‌ای امضا کرد که شامل تولید باتری، حمل‌ونقل الکترونیکی و صنایع مرتبط می‌شد.
شرکت معدنی دولتی اندونزیایی آنکا تامبانگ با گروه CATL چین در قراردادی برای تولید خودروهای برقی، بازیافت باتری و استخراج نیکل همکاری کرده است.
شرکت ال‌جی انرژی در حال ساخت یک کارخانه ذوب ۳.۵ میلیارد دلاری در استان جاوه مرکزی با ظرفیت تولید سالانه ۱۵۰ هزار تن سولفات نیکل است.
شرکت‌های واله اندونزی و ژجیانگ هوایو کبالت با فورد موتور برای ساخت یک کارخانه رسوب هیدروکسید (MHP) در استان جنوب شرقی سولاوسی با ظرفیت ۱۲۰ هزار تن، به همراه یک کارخانه MHP دوم با ظرفیت ۶۰ هزار تن، همکاری کرده‌اند.